Andrzej Barański: Uczciwość w biznesie się opłaca (wideo)

WyrosÅ‚em w atmosferze wielkiej chwaÅ‚y przemysÅ‚u w miÄ™dzywojennej Polsce. Ojciec, który zakÅ‚adaÅ‚ firmÄ™ "Herbewo", po jej nacjonalizacji przesiedziaÅ‚ 6 lat w komunistycznym wiÄ™zieniu za obronÄ™... WiÄ™cej »

Dobra rzadkie i ubodzy

Papież Franciszek ustanowiÅ‚ ostatniÄ… niedzielÄ™ (19 listopada 2017) przed UroczystoÅ›ciÄ… Chrystusa Króla Åšwiatowym Dniem Ubogich. Papież pragnie zwrócić uwagÄ™, że miÅ‚ość wobec bliźniego w potrzebie musi... WiÄ™cej »

PAFERE otwiera się na myśl Chestertona

ByÅ‚ zdecydowanym zwolennikiem wolnoÅ›ci i wÅ‚asnoÅ›ci. JednoczeÅ›nie odrzucaÅ‚ kapitalizm z jego monopolami jak i socjalizm z jego wszechwÅ‚adzÄ… paÅ„stwa – jako ustroje w równym stopniu krÄ™pujÄ…ce indywidualizm... WiÄ™cej »

Szwajcarzy o Polsce i Polakach - na Święto Niepodległości

Szwajcaria, choć to kraj leżący stosunkowo blisko Polski, wydaje siÄ™ dość odlegÅ‚y. Pod wieloma wzglÄ™dami. Z okazji ÅšwiÄ™ta NiepodlegÅ‚oÅ›ci mogliÅ›my wysÅ‚uchać wiele życzeÅ„ i pozdrowieÅ„ z zagranicy - pozdrawiali... WiÄ™cej »

Inflacja jest tą formą podatku, który można nałożyć bez ustawy
Milton Friedman

Uniwersalny System Prywatnych Ubezpieczeń Emerytalnych – kolejna rzecz, za którą można podziwiać Szwajcarię

Szwajcarię można podziwiać za wiele rzeczy, szczególnie w porównaniu z jej rozrzutnymi sąsiadami.

1. W referendum, które odbyło się w 2001 roku, jej obywatele zdecydowali o zmniejszeniu rządowych wydatków, dzięki czemu udało się ograniczyć rozmiary administracji.



 
 
2. Szwajcaria jest prawdziwie zdecentralizowana – dąży siÄ™ do tego, żeby decyzje byÅ‚y podejmowane możliwie jak najbliżej obywateli, a kantony żywo ze sobÄ… rywalizujÄ… na wielu poziomach.
3. Bardzo wielu Szwajcarów posiada broń, i ta liczba ciągle wzrasta.
4. Szwajcaria silnie chroni tajemnic finansowych (trzeba jednak wspomnieć, że ostatnimi czasy w obliczu narastajÄ…cej      presji miÄ™dzynarodowej Szwajcarzy znacznie osÅ‚abili ochronÄ™ prywatnoÅ›ci     inwestorów, którzy nie pochodzÄ… ze
Szwajcarii).
5. Szwajcaria ma relatywnie niskie stawki podatków i niski poziom ich redystrybucji.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe cechy, nie ma się co dziwić, że Szwajcaria jest na samym szczycie rankingów Wskaźnika Wolności (#2), Światowego Raportu Wolności Ekonomicznej (#4), Wskaźnika Wolności Gospodarczej (#4), Globalnego Raportu Konkurencyjności (#1), Wskaźnika Ucisku Podatkowego (#1) i Światowego Raportu Konkurencyjności (#2).

Dzisiejszym artykułem do powyższej listy dobrych szwajcarskich rozwiązań chcę dodać jeszcze jeden punkt: niemal doskonały system prywatnych ubezpieczeń emerytalnych.

Na czym on polega? Szwajcarski system ubezpieczeń opiera się na trzech filarach: pierwszy filar na podstawie państwowego podstawowego planu emerytalnego zapewnia minimum pozwalające przeżyć, drugi na podstawie zawodowego funduszu emerytalnego ma za zadanie utrzymać standard życia emerytów na takim poziomie jaki mieli pracując, a trzeci, dodatkowy, zapewnić im dodatkowe środki.

Pierwszy filar

Każdy czÅ‚owiek zamieszkaÅ‚y w Szwajcarii powyżej 20 roku życia bez wzglÄ™du na to, czy pracuje, czy nie, musi opÅ‚acać skÅ‚adki na podstawowy plan emerytalny (AHV/ AVS). SkÅ‚adki te sÄ… podzielone pomiÄ™dzy pracownika a pracodawcÄ™. Do podstawowych emerytur z pierwszego filaru dokÅ‚ada także paÅ„stwo z Å›rodków uzyskanych z opÅ‚aconego VAT’u i innych podatków (miÄ™dzy innymi naÅ‚ożonych na produkty tytoniowe i hazard). W zaÅ‚ożeniu emerytura wyłącznie na podstawie pierwszego filaru powinna wystarczyć, żeby pokryć podstawowe potrzeby emeryta. W tym momencie minimalna wysokość emerytury w przypadku opÅ‚acania skÅ‚adki AHV/AVS bez przerwy to 1175 CHF.

Mężczyźni przechodzÄ… na emeryturÄ™ w wieku 65, a kobiety – 64 lat. Możliwe jest przedÅ‚użenie czasu pracy o kolejne 5 lat i wówczas otrzymywana emerytura jest odpowiednio wyższa. Analogicznie można również skrócić czas pracy otrzymujÄ…c niższÄ… emeryturÄ™. W razie przedwczesnej Å›mierci ubezpieczonego, Å›wiadczenia wypÅ‚acane sÄ… wdowie/wdowcowi i osieroconym dzieciom.

Drugi filar


Drugi filar emerytur (BV/PP) opiera się na zawodowym funduszu emerytalnym i jest obowiązkowy dla wszystkich, którzy zarabiają więcej niż 21 250 CHF rocznie u jednego pracodawcy. Drugi filar może być również stosowany przez samozatrudnionych, aczkolwiek nie jest obowiązkowy

 

Rysunek przygotowany na podstawie swissinfo.ch.


Pieniądze zgromadzone na zawodowym funduszu emerytalnym mogą być wypłacone w całości, gdy ubezpieczony opuszcza Szwajcarię, kupuje nieruchomość lub zakłada własną działalność gospodarczą.

Trzeci filar

Trzeci filar opiera siÄ™ na dobrowolnych, prywatnych, indywidualnych systemach oszczÄ™dzania. DziÄ™ki niemu pracownicy mogÄ… uzupeÅ‚nić swojÄ… emeryturÄ™ do poziomu swojego wynagrodzenia (korzystanie z pierwszego i drugiego filaru zabezpiecza emeryturÄ™ wyłącznie w wysokoÅ›ci 60 – 70% poziomu wynagrodzenia). Dodatkowo korzystanie z trzeciego filaru daje możliwość zwolnieÅ„ z podatków. Ten filar jest dostÄ™pny wyłącznie dla osób aktywnych zawodowo.

Wróćmy do drugiego filaru ubezpieczeń emerytalnych. Jedną z cech wyróżniających system szwajcarski jest to, że stawka obowiązkowego ubezpieczenia zmienia się z wiekiem. Im jesteś starszy, tym więcej płacisz. Nie wiem, czy to ma sens, jeśli dąży się do tego, żeby ludzie mieli zgromadzone jak największe środki w momencie, gdy przejdą na emeryturę. Tak czy inaczej, poniżej przedstawiam tabelę ze stawkami składek w zależności od wieku ubezpieczonych z opisu szwajcarskiego systemu na stronie OECD.

Składki dla pracowników ze względu na ich wiek i płeć.
Jako procent zarobków

 

 

Formalnie, składki są równo podzielone pomiędzy pracowników a pracodawców, ale specjaliści od rynku pracy zgadzają się jednogłośnie, że to pracownicy ponoszą prawdziwy koszt.

Warto zauważyć, że szwajcarski system opiera siÄ™ na „zdefiniowanych skÅ‚adkach” tak samo jak chilijskie i australijskie systemy prywatnych ubezpieczeÅ„ emerytalnych. Oznacza to, że wysokość emerytury zależy od tego, ile zostaÅ‚o zaoszczÄ™dzone i jak dobrze to zostaÅ‚o zainwestowane.

Dla porównania, holenderski system prywatnych ubezpieczeÅ„ emerytalnych oparty jest na „zdefiniowanych Å›wiadczeniach”, co oznacza, że każdy pracownik już na poczÄ…tku ma okreÅ›lonÄ… wysokość emerytury.

W wielu krajach, w których funkcjonuje system oparty o zdefiniowane świadczenia istnieją olbrzymie deficyty, co potwierdza, że to podejście jest bardzo ryzykowne w przypadku narodów o niskim etosie uczciwości społecznej. Chociaż to akurat zdaje się nie być problemem w Holandii. W tym przypadku odwołajmy się do wykresu z 2014 roku.

Wykres pierwotnie został opracowany na potrzeby artykułu na temat systemu emerytalnego w Holandii. Może być jednak równie dobrze wykorzystany do przedstawienia sytuacji w Szwajcarii. Kraj ten ma jedną z większych puli aktywów funduszy emerytalnych, która wynosi więcej niż 110 procent PKB (obecnie według danych OECD jest to 123% PKB).
 

 

Patrząc na te dane, można zadać sobie pytanie, czy Szwajcaria (lub Holandia, Islandia, czy Australia) będzie miała silniejszą pozycję, żeby radzić sobie z problemami starzejącej się populacji szczególnie w porównaniu z krajami, które nie mają realnie żadnych prywatnych aktywów emerytalnych, na przykład Francją, Grecją, czy Japonią.

Szwajcarski system oczywiÅ›cie nie jest idealny, ale trzeba dodać, że żaden system oparty o prywatne ubezpieczenia emerytalne nie jest pozbawiony wad. Przynajmniej jednak kraje o wyższych aktywach funduszy emerytalnych sÄ… lepiej przygotowane do nachodzÄ…cych zmian demograficznych. Pracownicy w Szwajcarii i innych krajach opartych na podobnym systemie posiadajÄ… prawdziwe Å›rodki, a nie niezrównoważone obietnice polityczne. Warto również zauważyć, że kraje, które opierajÄ… swoje systemy emerytalne o prywatne oszczÄ™dnoÅ›ci, a nie o mechanizm typu „bieżące emerytury z bieżących podatków” odnoszÄ… wiÄ™ksze korzyÅ›ci makroekonomiczne.

Mimo, że Szwajcaria jest jednym z najlepiej przygotowanych do kwestii starzenia się społeczeństwa w całym rozwiniętym świecie, w niedzielę 24 września 2017 po raz kolejny przeprowadziła referendum w sprawie reorganizacji systemu emerytur. I po raz kolejny jej społeczeństwo odrzuciło propozycję parlamentu. A była następująca: wiek emerytalny kobiet zostanie podwyższony z 64 do 65 lat (zrównany z mężczyznami), minimalna stopa konwersji zebranych środków zostanie zredukowana do 6%, a VAT zostanie podwyższony o ułamek procenta. W zamian wnioskodawcy proponowali podwyżkę emerytur o 70 CHF.

Propozycja reformy szwajcarskiego systemu emerytur co prawda upadła niewielką większością głosów, ale Szwajcarzy się nie poddają. Doskonale zdają sobie sprawę z tego, że budżet to nie studnia bez dna, z której można czerpać i rozdawać pieniądze na prawo i lewo.

Tymczasem padÅ‚a kolejna kontrowersyjna propozycja: żeby zredukować drastycznie Å›wiadczenia emerytom, którzy mieszkajÄ… za granicÄ…, ze wzglÄ™du na to, że nie pÅ‚acÄ… podatków i nie wydajÄ… swoich pieniÄ™dzy w kraju. Jak siÄ™ domyÅ›lacie, propozycja zyskaÅ‚a sÅ‚uszne oburzenie tych emerytów, którzy przecież przez caÅ‚e swoje życie pracowali na te pieniÄ…dze…

Szwajcarzy są w dość uprzywilejowanej pozycji jako jeden z najbogatszych narodów świata, a jednak problem emerytur spędza im sen z oczu. Jak zauważają szwajcarscy politycy, jak najszybciej trzeba podjąć odpowiednie środki, gdy jeszcze nie jest na nie za późno. Jakiekolwiek rozwiązanie Szwajcarzy wybiorą, dzięki unikalnemu systemowi demokracji bezpośredniej będzie to ich własna decyzja, której tylko oni poniosą konsekwencje.

PS:
Å»eby nie byÅ‚o za sÅ‚odko: Szwajcaria ma również wady. MiÄ™dzy innymi, znajduje siÄ™ dopiero na 31 miejscu w rankingu Banku Åšwiatowego „Doing Business”. Szwajcaria posiada autodestrukcyjny podatek od majÄ…tku. Wydatki rzÄ…dowe, mimo że skromne w porównaniu do sÄ…siadów, pochÅ‚aniajÄ… wiÄ™cej niż jednÄ… trzeciÄ… PKB.

Autor artykułu: Dan Mitchell


Pobierz broszurę, wydrukuj obustronnie przerzucając po krótkim boku i daj znajomym!

Pobierz plik PDF z artykułem i rozpowszechniaj dalej!


 
Data dodania: 2017-10-21 12:00:00
Artykul przeczytano 1757 razy
 
Artykuł skomentowano 0 razy
Dodaj komentarz
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu.
Operator serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.